"Twoje ciało - Twój wewnętrzny psycholog"
Żyjemy „szybko i na wydechu”, nasza codzienność jest pełna pracy i obowiązków. Nasze umysły bywają zaprzątnięte ważnymi sprawami, planami, zmartwieniami czy dylematami. W tej zawierusze zdarza się, że traktujemy swoje ciała jako narzędzie do realizowania różnych zadań. Cały czas ciała do czegoś używamy, patrzymy na nie z zewnątrz, z krytyką, czasem z zadowoleniem, bywa że z obawą, gdy dopada je jakaś choroba.
Przypominamy sobie o nim pod wpływem sygnałów niezaspokojonych potrzeb – głodu, pragnienia, chłodu, czystości. Są to chwile, w których zwracamy się ku swym ciałom, słuchamy czego potrzebują, zaspokajamy te potrzeby… i pędzimy dalej do ważnych spraw. Od czasu do czasu zafundujemy naszym ciałom jakiś relaks czy przyjemność. Gorącą kąpiel dla rozluźnienia, masaż czy wyjątkowo smaczne jedzenie. Tak jakby nasze ciała nie były częścią nas…
Poprzez ciało jesteśmy cały czas w kontakcie ze światem zewnętrznym, odbieramy i wysyłamy sygnały, impulsy, bodźce, odczucia. Ale co ważniejsze, nasze ciała cały czas mówią do nas poprzez:
- Podstawowe odczucia potrzeb fizjologicznych.
- Napięcie lub rozluźnienie mięśni szkieletowych – karku, pleców, twarzy, rąk.
- Oddech – głębokość, tempo, ruchy klatki piersiowej i przepony, odczuwanie duszności, „oddychanie pełną piersią”.
- Specyficzne wrażenia z różnych konkretnych miejsc, na przykład z okolic serca, brzucha – uczucie ściskania, pieczenie, rozpalenie, zmrożenie, poczucie ciężaru lub lekkości.
- Bóle całego ciała lub jakiejś jego części.
- Postawę i sposób poruszania się – chód, bieg, przyjmowanie pozycji na stojąco lub siedząco, odczucie niewygody.
- Energiczność, zmęczenie, zwiotczenie lub senność.
- Gestykulację, mimikę, nieświadome odruchy lub tiki.
Informacje te świadczą o naszym samopoczuciu i naszych reakcjach na otaczający świat. Słuchanie ciała, jego mowy pozwala nam głębiej i pełniej doświadczać życia. To co się w nim dzieje, jest nierozerwalnie złączone z naszymi emocjami i myślami. Gdy boimy się czegoś, nasze ciało też się boi, gdy jesteśmy radośni, ono się raduje, gdy potrzebujemy przytulenia – dąży do zbliżenia.
W trakcie sesji psychoterapii mogą być to bardzo ważne informacje pomagające w rozwiązywaniu dylematów i pokonywaniu trudności. Psycholog na spotkaniach z pacjentami przygląda się ruchom, postawom, gestom oraz pyta o ich znaczenie, o związane z nimi emocje. Zachęca do dostrzegania i słuchania tego, co ciało nam przekazuje.
Z uważnego i akceptującego kontaktu z naszym ciałem może płynąć głębsze zrozumienie kim jesteśmy, czego potrzebujemy, czy nam jest dobrze, a może spotyka nas krzywda. Te bezcenne wskazówki mogą pomóc nam dążyć do poczucia pełni i zadowolenia z życia.
Urszula Szaniawska, psycholog, psychoterapeuta