Na czym polega praca z psychologiem - psychoterapeutą? Czym różni się od zwykłej rozmowy z przyjacielem?
Często spotykam się ze słowami, że pomoc psychologa i psychoterapia to taka możliwość „wygadania się”. Zaraz też pada pytanie, czy takie „wygadanie się” może w czymkolwiek pomóc i czy może coś zmienić w życiu pacjenta. Pomoc psychologa i psychoterapia nie mają na celu dania możliwości „wygadania się”, choć jest ona jedną ze składowych spotkania z psychologiem.
Naszym podstawowym celem jest zmiana. Zmiana sposobu postrzegania swojej własnej osoby, innych ludzi i swoich możliwości radzenia sobie w życiu. Pozwala ona na uzyskanie większej swobody, poprawę samopoczucia i wiary w swoje siły oraz uwalnia od cierpienia. Ma też służyć odzyskiwaniu poczucia wpływu na swoje życie i radości życia.
Chcę też podkreślić, że praca terapeutyczna nie ma na celu zmienia człowieka jako niepowtarzalnej indywidualności. Ma pomóc w lepszym funkcjonowaniu w życiu.
Odbywa się to poprzez lepsze poznanie i rozumienie siebie, uświadomienie swoich uczuć, autentycznych potrzeb, wartości, a także poprzez dookreślenie, gdzie przebiega granica między tym, co prawdziwie nasze a resztą świata. Dzieje również poprzez odkrycie, do którego momentu warto podejmować działania, bo jest możliwość wpływu na sytuacje, a od którego lepiej odpuścić.
Zmiana w procesie psychoterapii oznacza zatem zwiększenie świadomości siebie, rozumienia naszych zachowań i wyborów, dzięki czemu możemy przestać działać automatycznie. Taka autorefleksyjność pozwala na dostrzeganie, co i dlaczego coś robimy oraz w efekcie umożliwia wybór rodzaju naszej reakcji, szczególne w sytuacjach, w których wcześniej pojawiały się takie myśli jak: „po co ja to robię?”, „czemu tak się zachowuję?”, „dlaczego nie umiem inaczej?”, „dlaczego nie mam siły zachować się bardziej budująco dla mnie i innych?”.
Zmiana, o którą chodzi nam w psychoterapii ma być konstruktywna i użyteczna, ale to sam pacjent decyduje, co właśnie dla niego będzie konstruktywne i będzie służyć jego dobru
Aby taka zmiana mogła zajść potrzebne są:
- motywacja i gotowość ze strony pacjenta, aby pracować nad tym, co trudne, jak i rozwojowe;
- zaufanie do terapeuty i poczucie bezpieczeństwa w relacji z nim; ten rodzaj relacji rozwija się wraz z czasem trwania psychoterapii;
- konsekwencja w uczestniczeniu w procesie psychoterapeutycznym, która pozwala na coraz większą świadomość siebie oraz utrwalenie nowych reakcji i zachowań.
Te trzy czynniki uważam za kluczowe, aby mogła zajść oczekiwana przez pacjenta zmiana.
Z moich doświadczeń zawodowych wynika, że jest ona możliwa. Wędrówka drogą ku samej/samemu sobie, której współtowarzyszem jest psychoterapeuta to fascynująca podróż otwierająca nowe perspektywy oraz nowe spojrzenie na świat i siebie. Jest możliwe, że jak się przejdzie tą podróż w głąb siebie, to wracać się będzie już inną bardziej przyjazną drogą.
Katarzyna Kordulewska - psycholog, psychoterapeuta