"Zaburzenia nerwicowe - odpowiedzi psychologa na najczęstsze pytania"
W związku z często pojawiającymi się pytaniami dotyczącymi zaburzeń nerwicowych, postanowiłam zebrać najczęściej zadawane i w przystępny, zrozumiały dla każdego sposób udzielić na nie odpowiedzi.
Czym są zaburzenia nerwicowe?
Zaburzenia nerwicowe powstają na skutek nieuświadomionych wewnętrznych konfliktów z którymi człowiek nie potrafi sobie poradzić. Konflikty te mają źródło w sprzecznych tendencjach, pragnieniach, nieuświadomionych potrzebach, zakazach moralnych i społecznych, które nie pozwalają na ujawnienie i realizację potrzeb jednostki.
Przykładem takiego nieuświadomionego konfliktu może być poczucie obowiązku bycia z dotychczasowym partnerem, ze względu na dzieci bądź sytuacje ekonomiczną, przy jednoczesnej chęci stworzenia sobie lepszego związku.
Jakie są objawy nerwicy?
Nerwice mogą obejmować takie objawy somatyczne jak:
- ból głowy, zawroty głowy, ból serca, kołatanie serca, ból żołądka, kręgosłupa, drżenie kończyn, zaburzenia funkcjonowania objawów wewnętrznych.
Osoby z zaburzeniami nerwicowymi mają zawyżone aspiracje, skupiają się na sobie, odczuwają lęk, mają zaniżoną samoocenę, występują natrętne myśli, natręctwa ruchowe, trudności w koncentracji uwagi, zaburzenia snu, czują poczucie krzywdy, są wrażliwe na ocenę ze strony innych osób, mają trudności w relacjach międzyludzkich.
Jakie są przyczyny zaburzeń nerwicowych?
• Wymagania ze strony otoczenia (role społeczne)
• Obciążenia, dotykające osobę w ciągu życia
• Czynniki biologiczne (cechy temperamentu, stan fizyczny)
Źródłem problemów nerwicowych są nieuświadomione, nierozwiązane konflikty wewnętrzne, często pomiędzy możliwościami człowieka a dążeniami, obowiązkami a potrzebami. Przyczyną zaburzeń nerwicowych może być też niedostatek miłości rodzicielskiej w dzieciństwie, bądź nie przepracowany uraz z przeszłości (trauma).
Jakie mogą być skutki zaburzeń nerwicowych?
Aktualnie za jeden z podstawowych skutków zaburzeń nerwicowych uważa się ogólną utratę radości życia, co może się przejawiać m. in. uzależnieniem od stosowania farmakoterapii, spadkiem aktywności, izolacją w domu, nie radzeniem sobie z rolami społecznymi i rodzinnymi.
Drugorzędnym skutkiem zaburzeń nerwicowych może być zaniżone poczucie własnej wartości przez co jednostka dąży do kompensacji poprzez szczególne osiągnięcia, bądź też intensywnie angażuje się w pracę.
Jak leczy się zaburzenia nerwicowe?
W przypadkach koniecznych (nerwica natręctw), stosuje się farmakoterapię dla wzmocnienia oddziaływań terapii psychologicznej. Leki przynoszą chwilową ulgę, lecz nie pozbawiają objawów nerwicowych, zwłaszcza, jeśli są one reakcją na trudne sytuacje życiowe (strata bliskiej osoby). Obniżony zostaje lęk i napięcie, aby była możliwa praca psychologiczna z pacjentem.
Jedną z bardzo skutecznych metod leczenia zaburzeń nerwicowych, których podłożem są problemy psychologiczne jest psychoterapia. Dzięki niej osoba może przyjrzeć się ukrytym objawom i poznać ich przyczyny, staje się bardziej świadoma siebie, tego co przeżywa, zaczyna widzieć swoje możliwości i ograniczenia, słabe i mocne strony. Pacjent dzięki nowemu doświadczeniu, ma możliwość, wypracowania nowych, konstruktywnych sposobów funkcjonowania i radzenia sobie z problemami.
Aleksandra Gotkowicz - psycholog, psychoterapeuta